Kush janë 700 familjet shqiptare që Britania po përgatitet t’i largojë?

1. Çfarë ka ndodhur?

Qeveria britanike ka publikuar dokumentin “Restoring Order and Control: A statement on the government’s asylum and returns policy”, ku parashtron një reformë shumë të ashpër të sistemit të azilit, të cilën vetë e quan “ndryshimi më i madh i dekadave të fundit” (Home Office, 2025). 

Në këtë dokument dhe në shpjegimet për media, Home Office thekson se:

• synohet kthimi më i shpejtë i personave që nuk kanë më të drejtë qëndrimi;

• azili do të bëhet status i përkohshëm, që rishikohet rregullisht;

• do të ashpërsohen rregullat për familjet me fëmijë, duke përfshirë këtu edhe deportimin e tyre. (Home Office, 2025; Lenegan, 2025; Sky News, 2025). 

Në këtë kontekst, Home Office përmend në mënyrë eksplicite “rreth 700 familje shqiptare” me kërkesë azili të refuzuar, të cilat vazhdojnë të jetojnë në strehim shtetëror dhe të marrin mbështetje financiare, për shkak se kanë fëmijë të mitur (Home Office, 2025; Sky News, 2025). 

Kjo fjali ka ndezur debate të forta në Britani, por edhe në Shqipëri, sepse shqiptarët veçohen me emër si shembull për familje që duhet të largohen.

2. Kush janë këto 700 familje sipas Home Office?

Sipas dokumentit zyrtar të Home Office, situata përshkruhet kështu:

Ka rreth 700 familje shqiptare, kërkesa e azilit të të cilave është refuzuar, por largimi i tyre nuk po zbatohet, edhe pse Shqipëria konsiderohet “vend i sigurt” dhe ka bashkëpunim të lartë me Britaninë për kthime.

(Home Office, 2025; shih edhe përmbledhjen në Sky News, 2025) 

Pra, në terma praktikë, këto janë familje që:

• kanë aplikuar për azil;

• kanë marrë refuzim përfundimtar dhe u janë mbaruar rrugët e ankimit;

• megjithatë ende jetojnë në sistemin e strehimit dhe mbështetjes së azilkërkuesve.

Në optikën e qeverisë, kjo shihet si shembull se sistemi “nuk zbaton rregullat e veta” dhe konsiderohet një “problem” që duhet zgjidhur (Home Office, 2025; Lenegan, 2025). 

3. Çfarë parashikon plani i ri për këto familje?

Dokumenti “Restoring Order and Control” dhe deklaratat publike e përshkruajnë qartë mekanizmin e ri:

1. Ofertë për kthim vullnetar me mbështetje financiare

   Familjeve u ofrohet një paketë për kthim vullnetar në vendin e origjinës (Home Office, 2025; Hossein-Pour, 2025). 

2. Nëse refuzohet kthimi vullnetar – deportim i detyruar

   Nëse familja nuk pranon ofertën, plani parashikon kalimin në kthim të detyruar, duke përfshirë edhe familjet me fëmijë (Home Office, 2025; Sky News, 2025; Lenegan, 2025). 

3. Ndryshimi i statusit të azilit dhe i të drejtave sociale

   
   

   • statusi i refugjatit bëhet i përkohshëm dhe rishikohet çdo 30 muaj, me rrugë drejt vendosjes së përhershme vetëm pas 20 vitesh;

   • shteti dëshiron të ulë detyrimin ligjor për të mbështetur financiarisht ata që kanë humbur çështjen, duke e kthyer në një “fuqi diskrecionare” (Home Office, 2025; Hossein-Pour, 2025; Lenegan, 2025; Right to Remain, 2025). 

   
   

4. Fëmijët dhe familjet si “problem” i veçantë

   Sky News raporton se dokumenti i qeverisë shprehimisht thotë se familjet me fëmijë kanë vazhduar të jetojnë për vite në strehim e me mbështetje, dhe se kjo krijon “stimul pervers” për të lindur fëmijë ose për të krijuar rrënjë në vend, që më pas përdoren si argument kundër deportimit (Sky News, 2025). 

Në këtë logjikë, 700 familjet shqiptare paraqiten si shembull ilustrues pikërisht për këtë “problem”.

4. Pse po veçohen shqiptarët? Debati për “ethnic stereotyping”

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka reaguar publikisht duke akuzuar Home Secretary Shabana Mahmood për “ethnic stereotyping” dhe “retorikë populiste të së djathtës ekstreme”, duke argumentuar se:

• shqiptarët po përdoren si shembull politik,

• numri i 700 familjeve është “pikë në oqean” në raport me sfidat reale pas Brexit-it,

• shqiptarët në Britani janë në shumicë kontribues neto në ekonomi (Maddox, 2025). 

Artikuj të tjerë analitikë theksojnë se:

• qeveria po tenton të ngushtojë interpretimin e nenit 8 të Konventës Europiane për të Drejtat e Njeriut (ECHR) – të drejtën për jetë familjare – duke e përdorur shembullin e 700 familjeve shqiptare për të justifikuar reformën (Maddox, 2025; Lenegan, 2025). 

Pra, shqiptarët nuk janë thjesht “rast teknik”; ata janë bërë rast simbolik në një debat shumë më të gjerë për:

• kufizimin e të drejtës për jetë familjare (neni 8 ECHR);

• ashpërsimin e deportimeve;

• përdorimin e retorikës së fortë ndaj emigrantëve për të fituar mbështetje politike.

5. Çfarë rrezikojnë realisht këto familje shqiptare?

Nga këndvështrimi ligjor dhe praktik, rreziqet kryesore për këto familje janë:

5.1. Rrezik i lartë për procedura kthimi (vullnetar ose i detyruar)

Nëse një familje:

• ka refuzim përfundimtar të azilit,

• nuk ka më apel aktiv apo kërkesë tjetër ligjore,

atëherë hyn në kategorinë e familjeve që qeveria dëshiron t’i prioritetizojë për largim, fillimisht përmes kthimit vullnetar (me pagesë), pastaj përmes deportimit të detyruar (Home Office, 2025; Sky News, 2025; Lenegan, 2025). 

5.2. Rrezik humbjeje të strehimit dhe ndihmës

Dokumenti parashikon që detyrimi ligjor për të ofruar strehim dhe ndihmë për familjet që kanë humbur çështjen të zëvendësohet me një sistem ku ndihma:

• mund t’u hiqet atyre që nuk bashkëpunojnë me kthimin;

• lidhet më fort me “sjelljen” dhe “bashkëpunimin” (Home Office, 2025; Lenegan, 2025; Right to Remain, 2025). 

Kjo mund të çojë në:

• rrezik real të pastrehësisë;

• presion indirekt për të pranuar kthimin “vullnetar”, jo sepse familja ndihet e sigurt të kthehet, por sepse nuk ka më ku të jetojë.

5.3. Fëmijët në qendër të konfliktit

Sky News thekson se qeveria do të fillojë një konsultim të posaçëm për deportimin e familjeve me fëmijë, duke përfshirë edhe rishikimin e mënyrës se si zbatohet neni 8 i ECHR dhe kufizimin e interpretimit të së drejtës për jetë familjare (Sky News, 2025). 

Kjo ka nxitur kritika nga figura si Lord Alf Dubs dhe organizata të të drejtave të njeriut, të cilët paralajmërojnë se fëmijët po përdoren si “mjet presioni” në politikën e azilit (Lenegan, 2025; Right to Remain, 2025). 

6. A kanë këto familje ende të drejta?

Po. Edhe pse retorika politike është e ashpër, ligji i Mbretërisë së Bashkuar dhe konventat ndërkombëtare nuk kanë ndryshuar brenda natës.

Në përgjithësi:

• e drejta për jetë familjare sipas nenit 8 të ECHR mbetet në fuqi; qeveria mund ta ngushtojë interpretimin, por nuk mund ta anulojë (Lenegan, 2025); 

• e drejta për të mos u trajtuar në mënyrë çnjerëzore (neni 3 ECHR) ndalon deportimet drejt situatave ku rrezikohet tortura, trajtimi çnjerëzor apo degradues;

• familjet mund të kenë ende mundësi për aplikime të reja (fresh claims) nëse ka prova të reja, ndryshim rrethanash ose gabime të rënda procedurale (Right to Remain, 2025; Lenegan, 2025). 

Megjithatë, sistemi po shkon drejt:

• afateve më të shkurtra,

• procedurave më të shpejta,

• dhe një klime politike shumë më të ashpër ndaj çdo kërkese të re.

Prandaj, veprimi pa vonesë dhe me këshillë profesionale ligjore bëhet jetik.

7. Çfarë duhet të bëjnë familjet shqiptare në praktikë?

Nga këndvështrimi i një avokati imigracioni, disa parime praktike janë të rëndësishme:

1. Verifikoni saktë statusin tuaj ligjor

   Shumë familje nuk janë plotësisht të vetëdijshme nëse:

   
   

   • kanë “appeal rights exhausted”;

   • kanë ende një aplikim aktiv (p.sh. human rights claim, fresh claim, kërkesë për rishikim gjyqësor).

     Pa këtë qartësi, është e pamundur të vlerësohet rreziku real.

   
   

2. Mos prisni letër deportimi përpara se të kërkoni këshillë

   Reformat e reja synojnë të shkurtojnë hapësirat kohore dhe të kufizojnë mundësinë për “aplikime të vona”. Sa më gjatë të pritet, aq më pak opsione mbeten (Lenegan, 2025; Right to Remain, 2025). 

3. Analizoni nëse ka baza të reja ligjore

   P.sh.:

   
   

   • fëmijë që kanë lindur ose janë rritur gjatë gjithë fëmijërisë në MB;

   • probleme të reja shëndetësore apo rreziqe specifike në Shqipëri;

   • prova të reja për trafikim, dhunë apo rrezik tjetër individual.

     Këto mund të justifikojnë një fresh claim me bazë njerëzore.

   
   

4. Mos merrni vendime të nxituara për kthim vullnetar pa analizë

   Paketa financiare mund të duket tërheqëse në kushte pasigurie, por:

   
   

   • kthimi formal mbyll shumë rrugë ligjore në të ardhmen;

   • situata personale, sidomos e fëmijëve, mund të jetë shumë e ndërlikuar për t’u trajtuar thjesht si “dosje statistikore”.

   
   

5. Dokumentoni integrimin dhe lidhjet tuaja në MB

   Nëse në të ardhmen hapen rrugë të tjera ligjore (punë, studim, rrugë familjare), provat e integrimit social, gjuhës, punësimit dhe kontributit në komunitet mund të jenë vendimtare.

8. Përfundim

Historia e 700 familjeve shqiptare është më shumë se një numër në një dokument politik. Ajo përmbledh:

• një sistem azili që po kthehet drejt modelit të statusit të përkohshëm,

• një qeveri që kërkon të tregojë “fortësi” në deportime,

• dhe një komunitet shqiptar që rrezikon të bëhet shënjestër simbolike në debatin e brendshëm britanik (Maddox, 2025; Home Office, 2025; Sky News, 2025). 

Nga pikëpamja e një avokati, mesazhi kryesor për familjet shqiptare është:

Mos e trajtoni këtë si thjesht lajm politik, por si një sinjal që duhet të rishikoni urgjent statusin tuaj ligjor, provat që keni dhe strategjinë për familjen tuaj.

Çdo rast është i ndryshëm. Çdo familje ka historinë e vet. Pikërisht prandaj, para se të dorëzoheni, të pranoni kthim vullnetar apo të fshiheni nga sistemi, është jetike të kërkoni këshillë juridike të specializuar dhe të kuptoni mirë të drejtat dhe opsionet që keni ende në dispozicion.

Referencat

Home Office. (2025). Restoring order and control: A statement on the government’s asylum and returns policy (CP 1418). UK Government. 

Hossein-Pour, A. (2025, 17 nëntor). The home secretary’s asylum reform plans explained. The Independent. 

Lenegan, S. (2025, 17 nëntor). Home Secretary announces major asylum and other changes in new policy paper: “Restoring order and control”. Free Movement. 

Maddox, D. (2025, 19 nëntor). Albanian PM accuses Shabana Mahmood of ‘ethnic stereotyping’ in asylum reforms.The Independent (përmes inkl.com). 

Right to Remain. (2025, nëntor). Breaking down the government’s new asylum proposals [Postim në rrjetet sociale]. Right to Remain UK. 

Sky News. (2025, 18 nëntor). More children to face deportation under government’s asylum crackdown. Sky News – Politics. 

Nëse do, mund të ta shkurtoj këtë në version më të shkurtër për në Facebook/Instagram, dhe të ruajmë vetëm 1–2 citime APA brenda.